Đáp ứng tần số của tai người

 

Thống kê thường thấy (và thường khá cường điệu) cho những thiết bị âm thanh là: “Phẳng (flat), từ 20Hz đến 20kHz”. Ngay cả khi loại bỏ sự cường điệu sang một bên, nó cũng vẫn rất thuận tiện khi so sánh giữa phép đo điện tử và một người có tai nhạy nghe được, trên tất cả tần số, đều giống nhau qua toàn bộ âm phổ này. Tuy nhiên, trường hợp này không như vậy.

 

Độ nghe nhạy nhất

Khả năng nghe tốt hơn trong khoảng giữa hơi cao, và ít nhạy ở cả hai cực âm phổ. Tính đến sự khác biệt riêng, độ nghe nhạy nhất bình quân trong khoảng 2.5kHz đến 4kHz, phần lớn vi cộng hưởng trong tai và ống tai, đã khuếch đại ảnh hưởng của giải tần số này vào màng nhĩ. (Đối với người lớn, độ nhạy tối đa về tần số có thể thấp hơn; ở trẻ em thường cao hơn).
Giới hạn tần số thấp có thể thay đổi nhiều theo từng người, và có thể phân biệt rất khó tại cực thấp nhất, cho dù đang nghe hay cảm nhận âm thanh. Nói chung, độ nghe sắc sảo bắt đầu rơi xuống mạnh khi bắt đầu dưới 100 Hz.

 

Giới hạn tần số cao

Giới hạn tần số cao cũng mỗi người mỗi khác, thông thường giảm dần theo tuổi. Trẻ em đôi khi có thể nghe thấy ở trên 20kHz, trong khi người rất già thường không thể nghe thấy trên 5kHz. Trong những người trẻ, tiếp xúc với âm thanh lớn nhất quá nhiều và lâu dài thường giảm độ nhạy về tần số cao, mặc dù thiệt hại cho khả năng nghe có thể xảy ra ở bất kỳ khu vực nào của phổ âm thanh, tuỳ theo tính chất của sự tiếp xúc quá mức.

 

Đáp ứng tần số của tai

Đáp ứng tần số của tai không hề phẳng (flat), nó cũng bị thay đổi đáng kể theo cường độ âm thanh. Hình 1 cho thấy đường biểu diễn đáp tần của tai trung bình, tại vài cáp cường độ khác nhau (hãy nhớ, mỗi cá nhân có thể rất khác với chuẩn trung bình). Lưu ý, độ nhạy giảm, hay tụt xuống, bên dưới 1kHz sẽ ít triệt để hơn so với sự tăng cường độ.

đáp ứng tần số của tai người

Hiển thị này là đặc điểm của người trung bình ở mức độ áp lực âm thanh 30dB, 60dB, 90db và 120dB. Lưu ý, những đường biểu diễn có khuynh hướng san bằng ở cấp độ cao trong tất cả những phần cao nhất của âm phổ thì ra sao. Thật thú vị, mặc dù ở tần số rất cao, đáp ứng có khuynh hướng tương đối giảm ở mức độ âm thanh rất cao:

Những đường biểu diễn đáp ứng cho sự nghe này thường bị đảo ngược để hiển thị những đáp tần của thiết bị âm thanh ra sao, dùng với một âm lượng định sẵn, phải để cho tất cả tần số đang xuất hiện đều lớn. Khi trình bày theo cách này, những đường này gọi là đường nét âm lượng cân bằng. (equal loudness contour). Những đường nét này hiển thị đồ họa cho những thiết bị âm thanh có đáp tần phẳng (flat) sẽ có khuynh hướng đều thiếu cả tần số thấp lẫn tần số rất cao, và dư tần số tầm trung (mid-range) quá nhiều. Khi tăng mức độ (level) của hệ thống lên, tác động này dần dần ít nổi bật, và âm thanh ở cả tần số thấp lẫn cao sẽ xuất hiện phong phú hơn khi vặn nhỏ âm thanh lại. (Công tắc loudness trên hệ thống âm thanh hifi dân dụng là đề bù đắp mức âm lượng thấp đặc trưng này bằng cách nâng tần số thấp).

Ở mức độ cao, lại có sự quan tâm quan trọng. Thí dụ, 110dB SPL tại 50Hz rất lớn, nhưng mức 110dB SPL trong khoảng 2kHz đến 4kHz có thể làm tất cả mọi người vượt qua ngưỡng đau tai. Điều này thể hiện ở đường biểu diễn trong hình 2 ở 120dB loudness level, thường coi là giới hạn của sự đau tai cho người trung bình.

đáo ứng tần số của tai người

Những đường biểu diễn cho thấy cái gì thính giả nghe trung bình cảm nhận lớn như nhau ở nhiều tần số khác nhau, khi đo mức độ áp lực âm thanh thực tế. Âm lượng cũng có thể gọi là phons (đơn vị âm lượng). Thí dụ: 900db LL = 90 phons.

Đường biểu diễn 120dB LL thường được coi là ngưỡng đau tai cho người trung bình, cho dù tiếp xúc nhiều lần hay lâu dài ở cấp thấp hơn cũng vẫn có thể gây thiệt hại cho thính giác. (Thế nào là tiếp xúc nhiều và ở mức độ là bao nhiêu? điều này vẫn đang được thảo luận và tranh luận rộng rãi giữa bộ môn thính học (audiologists), kỹ sư âm thanh (audio engineer) và âm học (acousticians)). Những đường biểu diễn rất quan trọng. Lưu ý, trong khoảng 3kHz, chỉ cần 90db SPL là đạt được 100db LL, trong khi ở 50Hz, sẽ là 110dB SPL. Lưu ý thêm, giải tần có khuynh hướng đạt mức bão hòa của nó qua phần âm phổ còn lại xa và nhanh hơn (thường cộng hưởng trung bình của ống tai người lớn trong khoảng 2.5kHz đến 3kHz).
 

Tăng âm truyền thanh 60W TOA A 1706

 

Tăng âm truyền thanh 60W TOA A 1706
Tăng âm truyền thanh liền Mixer TOA A-1706 có nguồn cung cấp cho các đường Mic1-6. Chiết áp điều chỉnh âm sắc Bass và Treble dễ dàng điều chỉnh âm sắc cho các tín hiệu ở ngõ ra. Có sẵn ngõ ra ghi âm để kết nối với thiệt bị bên ngoài. Ngõ ra có thể kết nối với bộ Equalizer bên ngoài như bộ xử lý tín hiệu

Xem thêm:

TCA lắp đặt âm thanh